خورشیدگرفتگی در عالم هنر در لابهلای تصاویر
به مناسبت خورشیدگرفتگی کامل که دوشنبه هشتم آوریل در آمریکای شمالی رخ میدهد با تصاویری از این دست نگاهی میاندازیم به خورشیدگرفتگیهای معروف در جهان فیلم، موسیقی و نقاشی.
نقاشی روبنس: مسیح بر صلیب
این نقاشی که مسیح را بر صلیب نشان میدهد اثر پتر پل روبنس، نقاش شهیر آلمانی است که در پسزمینه آن میتوان خورشیدگرفتگی یا کسوف را مشاهده کرد. در انجیل لوقا آمده است که در زمان تصلیب مسیح "خورشید تاریک شد." اما برخی معتقدند که در آن مقطع خاص زمانی کره ماه در وضعیتی نبوده که چنین پدیدهای رخ دهد، بنابراین تاریکی باید ناشی از عامل دیگری بوده باشد.
"سفر به غیرممکن" ۱۹۰۴
ژرژ ملییس، کارگردان فرانسوی در فیلمهای تخیلی خود از ستارهشناسی بهره میگرفت. فیلمهای "سفر به ماه" در سال ۱۹۰۲ و "سفر به غیرممکن" و "خورشیدگرفتگی در ماه کامل" در سال ۱۹۰۷ که حاصل دیدار کوتاه عاشقانه ماه و خورشید است از این دستاند.
"خورشیدگرفتگی" ۱۹۲۶
نقاشی "خورشیدگرفتگی" اثر جورج گروس، هنرمند آلمانی "شاهکار هنر سیاسی" به حساب میآید. او که عضوی از جنبش دادا در برلین بود در سالهای دهه ۱۹۲۰ خورشید را به عنوان نماد زندگی به تصویر کشید در حالی در دل آن علامت دلار نقش بسته بود تا کنایهای باشد بر "طمع و خشونت ارتش، سیاستمداران و دستاندرکاران صنعت آلمان."
"۲۰۰۱: اودیسه فضایی" ۱۹۶۸
در این فیلم که شاهکار علمیتخیلی استنلی کوبریک، کارگردان آمریکایی به حساب میآید فضانوردان اقبال آن را دارند که کسوف را از منظری کاملا تازه تجربه کنند. خورشید، ماه و زمین در یک راستا قرار میگیرند و جلوی نور خورشید گرفته میشود. از دریچهای که آنان مینگرند خورشیدگرفتگی حتی جذابتر از همیشه نمود پیدا میکند.
"کسوف" ۱۹۷۳
"کسوف" آخرین ترانه پنجمین آلبوم استودیویی گروه راک بریتانیایی "پینک فلوید" به نام "نیمه تاریک ماه" است. راجر واترز، نوازنده باس که متن این ترانه را نوشت خورشید و ماه را نمادهای زندگی نامید که روی خوب زندگی را به انسان نشان میدهند در حالی که به گفته او: «نفوذ نیروی تاریک در طبیعت مانع از بهرهمند شدن ما از این روی خوب میشود.»
"کسوف کامل قلب" ۱۹۸۲
جیم اشتاینمان، ترانهسرای فقید آمریکایی در خلق ترانهای برای بانی تایلر، خواننده اهل ولز در سال ۱۹۸۲ از "خورشیدگرفتگی" الهام گرفت. او میگوید: «اکثر ترانههای پاپ جنبههای زیبا و شاعرانه زندگی را بارز میکنند. من میخواستم، راجع به سویه تاریک زندگی بنویسم. برای همین خورشیدگرفتگی را انتخاب کردم که برای سرودن داستان کسی که عشق از پایش درآورده سوژهای عالی بود چون برای او دیگر نوری وجود ندارد.»
"فروشگاه کوچک ترسناک" ۱۹۸۶
در این فیلم کمدی یک گیاه فرازمینی گوشتخوار در خلال خورشیدگرفتگی در زمین ظاهر میشود و مردی به نام سیمور آن را میخرد. مرد اسم گیاه را آدری دوم میگذارد. آدری دوم توان بالقوه موفق کردن مرد و محبوبتر کردنش نزد زنان را دارد. اما مشکل اینجاست که این گیاه خونخوار است و هر قطرهای که مینوشد بزرگترش میکند. بدتر از آن این است که هدفش تسلط بر جهان است.
"خورشید سیاهچاله" ۱۹۹۴
کریس کورنل، خواننده فقید گروه راک آمریکایی "ساندگارتن" در مصاحبهای در سال ۲۰۱۴ گفت که ترانه "خورشید سیاهچاله" را به دلیل برداشت غلطی از یک گزارش خبری سروده است. این ترانه بزرگترین موفقیت این گروه را رقم زد. کورنل در مورد این ترانه گفت: «من وقتی شعرهایی تیره و تاریک مینویسم معمولا احساس بهتری دارم.»
"آخرالزمان" ۲۰۰۶
فیلم پرحادثه "آخرالزمان" به کارگردانی مل گیبسون آمریکایی در شبهجزیره یوکاتان در امپراطوری مایاها اتفاق میافتد. این اثر در جنگلهای مکزیک فیلمبرداری شده و بازیگرانش به زبان بومی مایاها حرف میزنند. شخصیت اصلی فیلم قرار است در محراب قربانی شود اما ماه ناگهان جلوی خورشید را میگیرد و تاریکی فراگیر میشود و قربانی نجات مییابد، چرا که مایاها این اتفاق را نشانهای از خدایان برای نجات او مییابند.
"آواتار: راهآب" ۲۰۲۲
در فیلم تخیلی آمریکایی آواتار ۲۰۲۲ که پس از آواتار ۲۰۰۹ به کارگردانی جیمز کامرون ساخته شده در سیاره پاندورا هر روز خورشیدگرفتگی رخ میدهد. حتی در آخرین روز نبرد میان انسانها و آواتارهای ناوی بومی جزیره، آسمان باز هم تیره میشود. شخصیتهای اصلی فیلم در نقطه عطفی از زندگی خود قرار دارند که در آن تاریکی با نوری که میخواهد بازگردد به جدال برمیخیزد.